پزشکانی که در خلوت خود با بیماران تقاضاهای غیرمنطقی دارند و از جایگاهشان سوءاستفاده می کنند و با لقب زیرمیزی بگیر شناخته می شوند گرچه تعدادشان کمتر از پزشکان شریف است، اما ضربه ای که به وجهه این حرفه می زنند آن قدر سنگین است که شغل پراحترام پزشکی را در نگاه افکار عمومی تا حد دلالی و تجارت پایین آورده است.

وضع شغل معلمی هم شبیه این است، البته با این فرق که ایرادهای معلمانی که پا را از مرزهای تعریف شده بیرون می گذارند و خلاف اخلاق معلمی رفتار می کنند تا به حال رسانه ای نشده و اگر هم شده آن قدر کم اهمیت جلوه کرده که کسی نسبت به آن حساس نشده است.

دیروز اما این پرده ها کنار رفت و معاون حقوقی و امور مجلس آموزش و پرورش اطلاعاتی را در اختیار خبرنگاران قرار داد که هم مایه خوشحالی است و هم مایه تاسف؛ مایه خوشحالی از این بابت که حالا می دانیم بین معلمان نیز آدم های متخلف وجود دارد و مایه تاسف این که با وجود همه سختگیری های اولیه برای گزینش معلمان، باز هم در ادامه راه امکان لغزش وجود دارد.

روز گذشته خبرگزاری ها به نقل از مصطفی ناصری زنجانی اعلام کردند که غیبت غیرموجه، نقض قوانین، رفتار خلاف شأن معلمی و اعتیاد در صدر تخلفات ثبت شده معلمان قرار دارد؛ چهار تخلفی که همگی در قانون رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان دولت وجود دارد و برای آن مجازات درنظر گرفته شده است.

طبق این قانون، اعمال و رفتار خلاف شئون شغلی یا اداری (از ژولیده بودن ظاهر گرفته تا رعایت نکردن حجاب و حضور در مکان های نامناسب)، اخاذی، اختلاس، تبعیض، اعمال غرض یا روابط غیراداری در اجرای قوانین، ترک خدمت در ساعات کار، تسامح در حفظ اموال و اسناد، افشای اسرار، تماس غیرمجاز با اتباع بیگانه، سوءاستفاده از مقام و موقعیت اداری، کارشکنی و شایعه پراکنی و شرکت در تحصن، اعتصاب و تظاهرات غیرقانونی، بخشی از 39 تخلف مندرج در قانون است که به گفته معاون حقوقی وزیر آموزش و پرورش چهار مورد از آن بیشترین موارد تخلف را از آن خود کرده است. (غیبت غیرموجه با 32 درصد، نقض قوانین و مقررات با 19 درصد، رفتار خلاف شئون شغلی با 15 درصد و نگهداری و استعمال مواد مخدر با پنج درصد)

این در حالی است که برای هرکدام از این تخلفات، مجازات هایی نیز در نظر گرفته شده که 11 مجازات از اخطار کتبی بدون درج در پرونده تا اخراج از اداره و انفصال دائم از مشاغل دولتی را شامل می شود.

با این حال با وجود این قوانین سختگیرانه و شفاف، همچنان بخشی از کارکنان دولت از جمله معلمان به یک یا چند تخلف از 39 تخلف مندرج در قانون دست می زنند و برخلاف عده ای که شناسایی می شوند و پرونده تخلفشان برای رسیدگی به مراجع بالاتر ارسال می شود، عده ای زیرذره بین نظارت ها نمی آیند و همچنان در حاشیه ای امن به تخلفات خود ادامه می دهند.

معتادان متجاهر در مدارس

معلم و اعتیاد دو واژه ای است که با یکدیگر جور درنمی آید، یعنی به ذهن کمتر کسی خطور می کند که معلم معتاد باشد و اعتیاد او به حد تابلو شدن برسد اما این بخشی از واقعیت های جامعه است که معاون حقوقی وزیر آموزش و پرورش نیز به آن اشاره می کند. ناصری زنجانی آمار معلمانی که یا مصرف کننده مواد مخدرند یا حامل آن را بیش از پنج درصد و شش از شش درصد می داند که بوضوح با سه تخلف بالاتر از خود یعنی غیبت غیرموجه، نقض قوانین و مقررات و رفتارهای خلاف شأن معلمی فاصله زیادی دارد.

با این حال کوچک بودن این عدد مایه خوشحالی نیست چون برخی عددها مثل اعداد مربوط به اعتیاد آن هم اعتیاد معلمان، هر عددی به جز صفر برایش بزرگ است.

این در شرایطی است که معاون وزیر، آمار پنج درصدی اعتیاد را با توجه به شکایت های رسیده و موارد کشف شده مطرح می کند وگرنه این عدد ممکن است بزرگ تر از پنج باشد.

گفته های یکی از معلمان دهگلان سنندج که سال ها مدیر چند مدرسه بوده است و از دیده هایش با جام جم حرف می زند، از وقوع تخلفی آشکار در برخی از مدارس این منطقه حکایت دارد. به گفته او برخی معلمان این مدارس معتاد بودنشان تابلوست به طوری که در کلاس درس چرت می زنند، برخی نیز دانش آموزان را برای خرید سیگار به خیابان می فرستند و در زنگ های تفریح، معلم در حال دود کردن سیگار در حیاط دیده می شود.

اینها یعنی دو تخلف آشکار که در متن قانون رسیدگی به تخلفات کارکنان دولت بصراحت به آن اشاره شده و همه کارمندان از جمله معلمان را از نگهداری، حمل، توزیع، خرید و فروش، استعمال و اعتیاد به مواد مخدر منع کرده و استعمال دخانیات در محیط اداره و اماکن عمومی را برایشان قدغن کرده است.

این معلم دهگلانی می گوید تاکنون چند بار نسبت به حضور این معلمان در مدرسه به مقامات بالاتر گزارش داده و حتی از خانواده آنها خواسته فکری به حال آنها بکنند که در هر دو تلاش چیزی عاید او نشده است. برای همین است که می توان حدس زد جمعیت معلمان معتاد یا آنهایی که به نوعی با مواد مخدر در ارتباطند بیش از آنی است که در آمارها بیان می شود.

آموزش و پرورش پیگیر وضع معلمان زندانی

اولین بار در دولت جدید، شخص وزیر آموزش و پرورش، قبح به میان کشیدن موضوع معلمان زندانی را شکست، آن روز که قول داد وضع همه این معلمان را پیگیری کند و آنها را از بلاتکلیفی درآورد. حالا معاون حقوقی او نیز این حرف ها را تکرار می کند و می گوید، برای رسیدگی به پرونده همه معلمان از تشکل های سیاسی کمک گرفته اند و در نهایت مشخص شده که فقط 25 نفر از معلمان به واسطه حوادث مربوط به انتخابات ریاست جمهوری دهه 80 مساله دار هستند.

به گفته ناصری، پرونده برخی معلمان نیز مربوط به پنج سال اول انقلاب است که چون با ساواک در ارتباط بوده اند، مشمول طرح پاکسازی آموزش و پرورش شده و اخراج شده اند. او البته هیچ قولی به هیچ معلمی نداد، اما توضیح داد که حدود 40 روز قبل، آموزش و پرورش پرونده های سیاسی معلمان را در دستور کار قرار داده و با این که نتیجه نهایی هیچ کدام از آنها مشخص نیست، اما می کوشد همه آنها را با جدیت پیگیری کند.

مریم خباز - گروه جامعه

سیاست روز:اولین جزئیات مدل جدید دستمزد سال 93

معاون روابط کار وزیر رفاه با اشاره به جزئیات مدل جدید دستمزد در سال آینده از لزوم اصلاح قوانین مالیاتی و همچنین استفاده از فاز دوم هدفمندی در دستمزد خبر داد.

حسن هفده تن معاون روابط کار وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اولین نشست کارگروه مشاوره سه جانبه ملی اظهار کرد: این نشست برای هماهنگی میان گروه های سه گانه تشکیل شده تا منجر به یک اجماع ارزشمند برای تعیین حداقل مزد در شورای عالی کار شود.

وی با بیان اینکه شرایط فعلی حاکم بر اقتصاد کشور رکود تورمی است گفت: رکودی که رشد اقتصادی را منفی کرده و به ازای هر یک درصد رشد منفی، نرخ بیکاری نیم درصد افزایش پیدا می کند.

وی اضافه کرد: همچنین به ازای یک درصد تورم، 2.1 درصد درآمد خانوار کاهش پیدا می کند و به ازای هر یک درصد کاهش درآمد خانوار، دو درصد فقر افزایش پیدا می کند که این وضعیت تدبیر ویژه ای را نیاز دارد.
معاون روابط کار وزارت تعاون، کار افزود: در اجرای فاز اول هدفمندی دچار اشتباهاتی شدیم که برخی از این اشتباهات موجب شد برخی دهک های مزدی که نزدیک حداقل بودند در فقر فرو بروند.
هفده تن تصریح کرد: مهمترین و با اولویت ترین هدف اجرای هدفمندی اصلاح ساختار اقتصاد کشور است و در این دوره که قرار است دولت فاز دوم را اجرا کند، اگر مجدداً دچار اشتباه شویم قطعاً اقتصاد کشور به سمت پویایی و رقابت پذیری حرکت نمی کند و از بهره وری نیروی کار و عوامل تولید هم خبری نخواهد بود.

وی افزود: سهم مزد در قیمت تمام شده محصول در ایران از 19.8 در سال 69 به 9.1 در سال 89 کاهش پیدا کرده، در حالی که وقتی سهم مزد در قیمت تمام شده بالا می رود، بهره وری و انگیزه نیروی کار افزایش پیدا می کند.

وی با اشاره به چند نمونه از کشورهای دنیا در این زمینه گفت: در کشور آمریکا سهم مزد در قیمت تمام شده محصول 60 درصد و بهره وری حدود هفت برابر ایران است. در انگلیس هم سهم مزد در قیمت تمام شده 64 درصد و بهره وری 6.5 برابر ایران و درآمد 7.5 برابر ایران است، در حالی که سهم مزد در قیمت تمام شده در کشور ما 10 درصد و میانگین بهره وری عوامل تولید یک چهارم میانگین بهره وری دنیا است.
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اظهار داشت: اگر بتوانیم در ساختار قیمت تمام شده کارفرما شامل انرژی و مالیات هزینه ها را از دوش کارفرما برداریم و به سهم مزدش اضافه کنیم به این صورت که برای مثال بخشی از هدفمندی صرف حمایت های اجتماعی و بیمه سلامت شود با این روش بخش قابل ملاحظه ای را به سهم مزد نیروی کار اضافه کنیم.

وی اضافه کرد: همچنین باید سهم مالیات بر تولید را کاهش دهیم در حالی که الان تولیدکننده را به جای تشویق، تنبیه می کنیم.

به گفته وی، اگر بتوانیم نظام مالیاتی را به گونه ای طراحی کنیم که مالیات کارآفرینان را کاهش دهیم و سهم مالیات را در مصرف و ثروت افزایش دهیم کمک بزرگی به کارفرمایان کرده ایم.

هفده تن گفت: به همان نسبتی که سهم مزد در ساختار قیمت تمام شده بالا می رود، بهره وری نیروی کار و عوامل تولید به صورتی بالا می رود که ستانده و سود کارفرما را به شدت تحت تأثیر قرار داده و رقابت پذیری او را بالا می برد. همچنین وقتی سهم مزد در قیمت تمام شده بالا می رود، رشد دستمزد برای دوره های طولانی مدت ثابت می ماند.

معاون روابط کار وزارت کار ابراز امیدواری کرد، جلسات مزد از ابتدای سال آینده پیرامون طراحی و تدوین مدل جدید مزد با اجماع کارفرمایان و کارگران و اساتید دانشگاهی به نحوی انجام شود که هم زندگی کارگران را ارتقاء دهیم و هم محصولات تولیدی کشور را رقابت پذیر کنیم.

به گفته وی، فصل هشتم قانون کار تماماً مربوط به هزینه های رفاهی کارگر است که می توانیم آن را در قالب اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها به عهده دولت بگذاریم و از محل هدفمندی افراد را تحت پوشش حمایت های اجتماعی قرار دهیم.

سیاست روز

-ملت، مذاکرات اخیر و اظهارنظرهای بی ادبانه امریکایی ها را زیر نظر بگیرد
-خیزش ملت ها در سومین سالگرد بیداری اسلامی
-اولین جزئیات مدل جدید دستمزد سال 93
-توافق نامه ژنو شفاف سازی نشده است

خراسان

-معاون وزیر کار از بازنگری کلی در ساختار دستمزد سال 93 کارگران خبر داد
-نگاهی به نحوه پرداخت یارانه در ایران و سایر کشورها
-انتقادها منصفانه باشد دولت هم شرح صدر داشته باشد
-دردسرهای لغو بخشنامه 600 میلیاردریالی مسکن مهر

کیهان

-رهبر انقلاب :ملت ایران 22 بهمن را صحنه رزمایش و اقتدار ملی خواهد کرد
-آمریکا با اعمال تحریم ها توافق ژنو را نقض کرد
-دور جدید مذاکرات ایران و آژانس برگزار شد
-زمان توزیع سبد کالا افزایش یافت

جمهوری اسلامی

-مجلس با بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت در سال 93 موافقت کرد
-صدها طرح اقتصادی، فرهنگی و عمرانی در کشور به مناسبت دهه فجر افتتاح شد
-معاون حقوقی و امور مجلس وزیر:مبحثی به نام «ممنوع التدریسی با جرم سیاسی» در آموزش و پرورش وجود ندارد
-توزیع کارت آزمون کارشناسی ارشد از بعدازظهر امروز

جام جم

-رهبر انقلاب:22 بهمن روز نمایش اقتدار ملی است
-شورای نظارت،حق انتخاب مجری را به رسانه ملی داد
-خودروهای مدل 93 به زودی به بازار می آید
-هواپیماهای روسی به ناوگان هوایی کشور بازگشتند

ایران

-استقبال از جشنواره فیلم فجر به اوج رسید
-زمینه اعتلای کتاب فضای آزاد است
-برخی ناشی گری ها تحریم را تحمیل کرد
-بازی در میان نخلستان های بم

آفرینش

-رهبرانقلاب:انتقادها منصفانه باشد، دولت چندماهی بیشتر نیست آمده، باید فرصت داد
-برگزاری نشست تخصصی مرحله دوم ارزیابی سازمان دانش برتر (MAKE) در ملی حفاری
-دیدار پادشاه اردن با رئیس جمهور آمریکا
-ناراحتی مرکل از بی ادبی دیپلمات آمریکایی

آرمان

-هیأت نظارت بر عملکرد نمایندگان اعلام کرد:مطهری بی گناه است
-مرگ بیش از 18 هزار بیمار کلیوی در تهران
-25 پرونده سیاسی مربوط به معلمان است
-خانم پوریامین تحت فشار بود

تهران امروز

-نگاه به درون، تنها راه حل مشکلات اقتصادی
-حذف 5قلم اصلی از سبد معیشت کارگران
-شورای نظارت حق را به صداوسیما داد
-استقلال خواهی لازمه پیشرفت

شرق

-افزایش 25 درصدی دانشجویان ایرانی در آمریکا
-کسی جز خدا نمی تواند عقیده ای را بر انسان تحمیل کند
-کاهش 80 درصدی درآمد خانوار در سال 92
- دفاع کیمیایی از «متروپل»

رسالت

-نوبخت:خسارت برف گیلان و مازنداران 400 میلیارد تومان برآورد شده است
-تشکیل 12 کارگروه تخصصی در ستاد هدفمندی یارانه ها
-کاخ سفید حق توهین به اتحادیه اروپا را ندارد
-این سرسپردگی پایان ندارد

دنیای اقتصاد

-چشم انداز بازارها در سال 93
-بازندگان بازار خودرو
-باید به دولت فرصت داده شود
-شوک مجلس به بورس تهران

جوان

-مقام معظم رهبری:ملت مذاکرات را زیر نظر بگیرد
-پروین پرسپولیس را با نصف بدهی می خواهد
-حجاب مریلا زارعی از نگاه رسانه ها مغفول ماند

حمایت

-نحوه رسیدگی به جرم توزیع لوح فشرده مبتذل
-دعوت برای شرکت گسترده در راهپیمایی 22 بهمن
-دشورای های سفر 4 ماهه در مسیر ناهموار برزیل
-تدابیر قضایی برای پیشگیری از وقوع جرم

محققان بسیاری سال ها تلاش کردند و رنج سفرهای بیشمار را بر خود هموار ساختند تا با ثبت یکی از غنی ترین سرمایه های کشور در بانک های اطلاعاتی جهانی زمینه را برای شناسایی و مطالعات بیشتر فراهم کنند. مهندس علیرضا نادری 20 سال است روی پروانه های ایرانی تحقیق می کند و کتاب راهنمای میدانی پروانه های ایران را نوشته است. به عقیده نادری پروانه ها به واسطه عمر کوتاه و ناتوانی در سازگاری سریع با تغییرات شرایط، محیطی می توانند یکی از بهترین شاخص ها برای سنجش سلامت اکوسیستم باشند. این محقق ایرانی موفق شده چندگونه و زیرگونه جدید از پروانه های ایرانی را در مرکز بارکد زیستی معرفی و ثبت کند. مصاحبه اختصاصی جام جم را با او در ادامه می خوانید.

چه عواملی بر شناسایی یک گونه پروانه به عنوان گونه ای جدید یا بومی تاثیر دارد؟

به همت تعداد زیادی از متخصصان داخلی و خارجی تا امروز در ایران حدود 415 گونه پروانه ثبت و شناسایی شده است. از این تعداد حدود 70 گونه اندمیک یا بومی انحصاری ایران است از جمله گونه های شیرازیکا و زاگرسیکا که بومی منطقه زاگرس هستند و در نام علمی هم به زیستگاه آنها گریزی زده شده است. برای تشخیص یک گونه در قدیم از صفات مورفولوژیکی (ریخت شناسی) استفاده می شد، امروزه مورفولوژی همچنان کاربرد دارد ولی از آنجا که در حشرات به دلایلی نظیر کوچک بودن آنها قضیه به نحوی تخصصی تر می شود و صفات هم بسیار پیچیده و متنوع است، شناسایی گونه ها دیگر به آن راحتی نخواهد بود. در نتیجه باید صفات جدیدی پیدا شود که از جمله می توان به پیش کشیدن مسائل اکولوژیکی و بیولوژیکی اشاره کرد. علاوه بر آن در سال های اخیر مطالعات ژنتیکی نیز به میان آمده که بارکد و آنالیز ژنتیکی بخشی از این قضیه است. مجموع این موارد تا حدودی باعث می شود یک محقق بتواند با اطمینان بیشتری بین یک گونه با گونه نظیر تمایز قائل شود. در برخی موارد گونه ها تفاوت های بارز دارند؛ مثلا در گونه زاگرسیکا می توان فقط از روی ظاهر، اختلاف را با گونه نزدیک یعنی مناوا تشخیص داد، اما در برخی گونه ها علاوه بر ظاهر لازم است کارهای دقیق تر ژنتیکی، اکولوژیکی و بیولوژیکی انجام شود.

شنیده ایم گونه ای هم به نام شما ثبت شده است!

این گونه که نادری نام دارد، گونه اندمیک یا بومی ایران است و در منطقه کوهستانی کرمان زیست می کند. در واقع یک گونه کمیاب است که در فصل بهار صرفا در این منطقه ظاهر می شود و فقط ده تا 15روز در طول سال پرواز می کند. این گونه شخصا از سوی اینجانب پیدا نشده، بلکه محققان آلمانی آن را یافتند و به دلیل لطف به اینجانب نام آن را نادری گذاشتند. همان طور که مطلع هستید، اسامی علمی اغلب یا منتسب به افراد مشهور آن عرصه علمی یا حتی آن کشور است یا می تواند اسم منطقه یا ویژگی ای باشد که بر اساس آن بتوان توصیفی از آن گونه ارائه داد؛ برای مثال ممکن است رنگ، خال، دم، زائده یا لکه خاصی برای یک پروانه باشد. در اصل تا آنجا که مقدور باشد، اسم علمی یک پروانه باید به توصیف آن کمک کند اما به عنوان نمونه در مواردی هم به افتخار کسانی که سال ها در عرصه پروانه شناسی کار کرده اند، نامگذاری را انجام می دهند. به عنوان مثال در ایران دو گونه به نام من است که دومی یک بید روز پرواز منطقه ایلام است که خودم آن را پیدا کردم و به یک محقق آلمانی که در زمینه بیدها تخصص داشت، تحویل دادم. ایشان نیز صلاح دانستند این گونه را به نام من ثبت کنند.

پروژه بارکد حیات در بخش پروانه ها، جدای از شناسایی یک گونه تا چه حد می تواند در امر حفاظت از آن موثر باشد؟

پروژه بارکد حیات حدود شش تا هفت سال پیش در کانادا کلید خورد. این پروژه بر این اساس کار می کند که در بخشی از زنجیره DNA کدهایی وجود دارد که برای هر گونه ثابت است. در این پروژه یک مخزن یا بانک کدی ساخته می شود که شامل همین قطعات DNA گونه های مختلف است و سپس توالی زنجیره DNA را از آن بانک مرجع روی سایت ها می گذارند. وقتی یک محقق بخواهد یک گونه دیگر را مقایسه کند، نمونه هایی که وجود دارد اصطلاحا بارکد می شود و با بانک مرجع مورد مقایسه قرار می گیرد. از روی مطابقت آنها با یکدیگر محقق متوجه می شود گونه مدنظر وی آیا همان گونه است یا گونه و زیرگونه دیگری است. کلا تاکسونومی و شناخت گونه ها به هر طریقی که باشد چه از طریق بارکد چه از طرق دیگر برای حفاظت ارزش زیادی دارد. به قول معروف تا دقیقا ندانیم چه سرمایه ای داریم، نمی توانیم از آن حفاظت کنیم. درست است که اکنون سمت و سوی حفاظت در جهان بیشتر به حفاظت اکوسیستمی و هرآنچه داخل آن هست، متمایل شده اما دلیل نمی شود که به اجزای اکوسیستم بی اعتنا باشیم چرا که در غیر این صورت نمی توان مدیریت درستی انجام داد.

چه بخش هایی از پروسه طولانی بارکد DNA پروانه ها در ایران و چه قسمت هایی با مشارکت موسسات یا دانشگاه های خارج از کشور انجام شده است؟

پروسه بارکد پروانه های ایران کلا در کانادا دنبال شد. این کار را شخصا حدود شش سال پیش با دانشگاه آلبرتا کانادا انجام دادم و تمام نمونه های لازم را که شامل حدود 220 یا 230 گونه از پروانه های ایران بود، در اختیار آنها قرار دادم. این پروژه نخستین پروژه بارکد حشرات از کشور ایران بود. برای این کار نمونه ها باید از بافت تازه برداشته شود، می توان کل بدن یک پروانه باشد که خوب البته بسیار بهتر است یا حتی می تواند تکه ای از بدن آن باشد. معمولا نمونه های قدیمی تر در بارکد چندان جوابگو نیست. با توجه به این که رشته اینجانب ژنتیک نبود، نمونه ها را تهیه و ارسال کردم و ادامه تحقیقات ژنتیکی در کانادا دنبال شد. این کار اکنون در کل دنیا انجام می شود و حتی به مرز چند هزار گونه هم رسیده است.

کاربرد این بارکد چیست؟

بارکد را می توان با یک مثال بهتر تشریح کرد: فرض کنید یک محقق در حال بررسی خصوصیات یک گونه پروانه است. برای وی همانقدر که صفت رنگ اهمیت دارد، بارکد هم مهم بوده و چیزی فراتر از آن نیست و در واقع بارکد را یک صفت برای یک گونه می دانیم. همه اینها روش هایی تکمیلی است که برای شناخت و حفاظت، گام های موثری محسوب می شود. آنچه به ثبت یک گونه پروانه به عنوان در معرض خطر انقراض چه در ایران و چه در جهان کمک می کند، در واقع همان شناسایی است که بارکد هم یکی از روش های شناسایی است.

در مجموع یک پروانه چه ویژگی هایی باید داشته باشد که بتوان برای آن صفت کمیاب یا در معرض خطر انقراض را مطرح کرد؟

در وهله اول باید گفت اگر تهدیدات محیطی از حدی فراتر برود، جمعیت کاهش پیدا می کند و پروانه کمیاب می شود. تحت این شرایط معمولا گفته می شود که پراکنش یک جمعیت لکه ای شده و این مساله حتی می تواند به واسطه تغییرات اقلیمی هم باشد. از طرف دیگر برخی از گونه ها ذاتا کمیاب هستند، این می تواند به دلیل محدودیت های بیولوژیکی و ژنتیکی طی میلیون ها یا هزاران سال باشد یا حتی این اتفاق ممکن است طی چند سال اخیر رخ داده باشد که البته از این مسائل اغلب اطلاع دقیقی نداریم. گاهی شاهد هستیم که پروانه ماده تخم زیادی نمی گذارد یا روی گیاهی که تخم می گذارد، تخم ها پارازیته می شوند که این مورد می تواند به واسطه زنبورهای انگل یا تغذیه حشرات دیگر از تخم ها باشد. همه اینها در مجموع به روش ها یا استراتژی های مختلف حیات برمی گردد.

شاخص ترین گونه های منقرض شده پروانه ها در ایران متعلق به چه زیستگاه هایی در کشور است؟

اظهارنظر در این مورد کار چندان آسانی نیست ولی طبیعتا زاگرس به دلیل آسیب پذیرتر بودن اکوسیستم و چرای بی رویه بیشتری که در آن صورت گرفته و خشکسالی که طی چند سال اخیر شاهد آن بوده ایم و مجموع اتفاقات دیگر و شاید مهم تر از همه تعداد بالای گونه های اندمیک که در این منطقه ثبت شده، بیشترین تعداد پروانه های کمیاب را در خود جای داده است. از این نظر منطقه زاگرس میانی تا جنوبی وضع چندان مطلوبی ندارد. در مناطقی مثل خراسان نیز که تعداد گونه های اندمیک به دلیل اشتراک کوه های این منطقه با افغانستان و ترکمنستان کمتر است، باز هم به دلیل چرای بی رویه خصوصا در بخش های شمالی تر مثل شمال کوه های کپه داغ بشدت اکوسیستم ها دچار آسیب و تخریب شده و بالطبع جمعیت گونه های مختلف هم بشدت کاهش پیدا کرده است.

آیا در کلکسیون های علمی شما پروانه هایی هستند که دیگر در طبیعت نبوده و منقرض شده باشند؟

در مورد پرسش این سوال کمی باید دقیق تر بود. چنین مواردی هستند اما نمی توان گفت که منقرض شده اند چرا که انقراض در حشرات به صورت انقراض جمعیت است. آمارهایی که گاه ارائه می شود مبنی بر آن که این تعداد حشره در حال انقراض است، اغلب صحیح نیست. آمار در واقع این را می گوید که جمعیت ها در حال انقراض هستند. فرضا یک جمعیت از یک گونه ای در یک منطقه زیست می کند و در طول زمان بررسی ها نشان می دهد که آن گونه کم و کمتر شده تا این که در نهایت دیگر در آنجا یافت نمی شود. در این موارد اغلب نتیجه گیری علمی می گوید که جمعیت این گونه خاص در این منطقه منقرض شده، اما ممکن است که جمعیت های دیگری از آن گونه در جاهای دیگر باشد. از طرف دیگر گاهی جمعیتی از یک منطقه حذف می شود و سال ها می گذرد تا جمعیتی از آن حتی در جاهای دیگر پیدا شود. به عنوان مثال در منطقه زاگرس این مساله را داشته ایم، گونه ای تحت عنوان Polyommatus / stempfferi که بسیار کمیاب و محدود به مناطق خاص از جمله رشته کوه های زاگرس از خوانسار تا شیراز و شیرکوه یزد بود از حدود 50 سال پیش یافت نشده بود تا آن که یک پژوهشگر غیرایرانی نمونه ای از آن را پیدا کرد و به من خبر داد. بعدها شاهد آن بودیم که این گونه به صورت خیلی محدود احیا شده منظور این است که انقراض برای پروانه ها تعریف متفاوتی دارد و ما هنوز در دنیا با صراحت نمی توانیم گونه ای را منقرض شده اعلام کنیم.

چه گام های تحقیقاتی و پژوهشی، پیش زمینه ثبت 14 گونه و زیرگونه جدید از پروانه های ایران توسط شما را میسر کرد؟

پشتوانه تحقیقاتی اینجانب را علاقه دوران کودکی شکل داد و بعد از آن با آقای دکتر وازریک نظری که نویسنده کتاب پروانه های ایران هستند، آشنا شدم. آشنایی با ایشان پروسه کار را برای من تغییر داد چرا که وارد یک کار علمی تر شدم. از سال 70 تاکنون بیش از 410 سفر علمی حشره شناسی در کشور و چند سفر هم به کشورهای همسایه در همین زمینه انجام داده ام. بعد از سفرهای زیاد پژوهشی کم کم اکوسیستم ها، زیستگاه ها، پوشش گیاهی و جانوری بهتر شناخته و در نتیجه پیدا کردن گونه های جدید هم آسان تر می شد. فرضا بسیار پیش آمده که من یک کوه بخصوص را در پنج تاریخ مختلف بررسی کرده ام چرا که اغلب پروانه ها در مناطق مختلف در تاریخ های متفاوت رویت می شوند به عنوان مثال یک پروانه امروز دیده می شود، یکی 20 روز بعد و یکی دیگر سال بعد حتی برخی ممکن است تا سه سال در جایی پرواز نکنند؛ همه اینها به آب و هوا بستگی دارد. پس یک محقق باید همه زیستگاه ها را در همه فصول و چند سال پیاپی سرکشی کند.

گاهی بعد از پنج یا شش بار سرکشی به یک محل یک گونه متفاوت دیده می شود. همه اینها دست به دست هم می دهد و ضریب احتمال موفقیت را تعیین می کند. خیلی از گونه هایی که توسط من پیدا شدند، براساس پیش بینی بودند یعنی چون محل و زمان های رفت را می دانستم، فرضیات جدیدتری ارائه کردم که در نهایت نیز موثر بود. باید این طور گفت که برای چنین تحقیقاتی علم زیربناست و پس از آن تجربه مهم است.

از مجموع این 14 گونه و زیرگونه چه تعداد شرایط زیستی پایداری دارند و چه تعداد را می توان در معرض خطر توصیف کرد؟

با صراحت می توانم بگویم که بیشتر آنها در معرض خطر هستند چرا که پروانه هایی که هنوز پس از 200 سال که پژوهشگران خارجی به ایران می آیند یا حتی بعد از این همه مدت که در خود کشور محققان و کلکسیونرها جمع آوری داشته اند، کشف نشده اند یعنی حتما بسیار محدود و کمیاب هستند. حتی بسیاری از پروانه هایی که طی سال های اخیر کشف شده اند هم اکثرا وضع خوبی ندارند.

از این 14 عدد با اطمینان می گویم که چهار یا پنج مورد وضع بشدت آسیب پذیری دارند و از دید من حتی احتمال انقراض یکی از آنها وجود دارد. این گونه Archon / bostanchii نام دارد تا به امروز فقط در یک نقطه یعنی لرستان (پلدختر) پیدا شده است. این پروانه به تصدیق دوستان متخصص مهم ترین کشف پروانه شناسی ما در قرن گذشته است چرا که از این خانواده فقط حدود ده مورد ثبت در دنیا وجود داشته که آخرین گونه از این جنس هم حدود 120 سال پیش در ترکیه ثبت شده است. دلیل سوم هم این که این پروانه جزو خانواده ای است که آخرین گونه آن در کشور ما 100 سال پیش پیدا شد، اما اکنون زیستگاه این پروانه به مساحت حداکثر دو تا سه هکتار بشدت در معرض تخریب چرای دام است.

فرناز حیدری / جام جم

شامگاه شنبه مهلت چهل و هشت ساعته عشایر الانبار برای خروج افراد مسلح از فلوجه به پایان رسید و گفته می شود ارتش عراق برای حمله وسیع به این شهرخود را آماده کرده اما هنوز حمله?ای صورت نگرفته است.

منابع امنیتی پیش بینی کرده اند این حمله درروزهای آینده انجام شود، اما برخی کارشناسان عقیده دارند وضع تاکنون به گونه ای پیش رفته که دولت را برای عملیات علیه نیروهای مسلح دچار تردید کرده است؛ البته تاکنون منابع رسمی در این باره اظهارنظری نکرده اند.

نیروهای نظامی به طور گسترده ای در حومه شهر فلوجه که در حدود 50 کیلومتری غرب بغداد است، مستقر شده اند.

مسئولان وزارت دفاع عراق می گویند با پاکسازی فلوجه از وجود تروریست ها، می توان گفت داعشی ها دیگر در استان الانبار نفوذی نخواهند داشت.

هم اکنون بیش از یک ماه از جنگ در استان الانبار می گذرد؛ در این مدت نیروهای ارتش با پشتیبانی هوایی، صدها تروریست داعش از جمله بیش از 200 تروریست از اتباع کشورهای عربی را به هلاکت رساندند؛ در میان کشته شدگان دست کم صد تک تیرانداز داعش هستند.

ارتش عراق درعملیات نظامی گسترده علیه گروه تروریستی داعش در فلوجه باید آماده مقابله با تروریست های القاعده، گردان های ثوره العشرین، جیش المجاهدین، المجلس العسکری و مجلس مجاهدین نیز باشد.

گروه هایی که مورد حمایت بعثی ها وتندروهای دینی بوده و ضمن مخالفت با حضور ارتش در فلوجه، حتی آماده اند با نیروهای عراقی درگیر شوند.

این در حالی است که در همراهی با دولت، عشایر منطقه، شوراهای بیداری و شوراهای نجات استان الانبار و برخی سران قبایل دلیم بخصوص در حمایت از ارتش عراق اعلام آمادگی کرده اند.

دولت عراق برخی کشورهای منطقه را عامل اصلی حمایت از تروریسم می داند و نوری المالکی، نخست وزیر این کشور گفته است برخورد دوگانه برخی کشورها با موضوع مبارزه با تروریسم برای عراقی ها کاملا آشکار شده است.

این کشورها از یک سو از طرح های عراق در مبارزه با گروه های تکفیری حمایت و از سوی دیگر مخالفان سوری را تجهیز می کنند و در نتیجه بخشی از سلاح های آنان برای کشتن عراقی ها و حمایت از تروریست ها وارد این کشور می شود.

در این رابطه ژنرال فاضل پرواری، فرمانده تیپ مبارزه با تروریسم مستقر در استان الانبار به صراحت اعلام کرد، بخشی از مهماتی که تروریست ها علیه نیروهای ارتش به کار می گیرند ساخت اسرائیل است؛ نکته ای که برای دولت و ارتش شگفت آور و سوال برانگیز است. پیش از این نیز برخی سلاح های پیشرفته اسرائیلی در الانبار کشف شده بود.

ارتش عراق در حالی بر پاکسازی کل استان الانبار تاکید می ورزد که همچنان برخی گروه های سیاسی در تلاشند از فرصت به وجود آمده برای جذب هر چه بیشتر آرای ساکنان این استان در آستانه انتخابات پارلمانی بهره ببرند.

در همین خصوص رئیس مجلس عراق در پیشنهادی جدید از دولت مالکی خواست برای افراد مسلحی که در الانبار سلاح به دست دارند، عفو عمومی صادر کند. البته اسامه النجیفی می گوید، این عفو شامل تروریست های داعش و القاعده نمی شود.

طرح جدید النجیفی حکایت از آن دارد که سیاستمداران اهل سنت نیز با درک شرایط حساس عراق در صف مخالفان حضور و فعالیت گروه های مسلح تکفیری قرار گرفته اند.

نجیفی همچنین از نمایندگان وابسته به فهرست متحدون که ریاست آن را به عهده دارد خواست به تعلیق جلسات پارلمان پایان دهند.

پیشتر فهرست متحدون در اعتراض به عملیات نظامی دولت در الانبار و بازداشت احمد علوانی نماینده العراقیه حضور خود را در جلسات مجلس به حالت تعلیق درآورده بود.

به نظر می رسد حمایت قبایل استان الانبار از عملیات دولت علیه تروریـــست های داعش، سیاستمداران اهل سنت را بر آن داشته است تا در مواضــع سیاسی خود نـــرمش نشان داده یا مواضعشان را تغییر دهند.

اینها همه در حالی است که کمیساریای عالی انتخابات عراق اعلام کرد انتخابات در زمان تعیین شده یعنی سی ویکم آوریل (کمتر ازسه ماه دیگر) برگزار خواهد شد و تعویقی در کار نیست.

گروه های سیاسی اهل سنت که دغدغه از دست رفتن مقبولیت خود را در انتخابات دارند با توجه به مواضع عشایر و قبایل منطقه، حمایت از عملیات مسلحانه علیه داعش و القاعده را در دستور کار خود قرار داده اند؛ امری که برای دولت مثبت است، اما تمامی نگرانی ها را رفع نمی کند.

علی ظریفی خامنه - رئیس دفتر نمایندگی صدا و سیما در عراق

همچنین سعید زیباکلام، برادر صادق زیباکلام طی نامه ای جداگانه به رئیس جمهور نوشت: «آقای رئیس جمهور! آیا اساتید دانشگاه از جریان مذاکرات کمترین اطلاعی دارند که بتوانند اعلام نظر کنند؟»

در همین حال روزنامه جمهوری اسلامی که از رسانه های حامی دولت محسوب می شود، دیروز در سرمقاله خود تاکید کرد: «به شخص رئیس جمهور یادآور می شویم که علاوه بر ماجرای «سبد کالایی» یک عذرخواهی دیگر نیز بدهکار است؛ عذرخواهی بابت این که منتقدان یا حتی معترضان به توافق نامه ژنو را کم سواد دانسته است.»

اظهارنظر هیات نظارت درباره نطق مطهری

اظهارات علی مطهری، نماینده تهران در مجلس درباره وقایع پس از انتخابات 88 که با اعلام جرم دادستان تهران همراه شد، در جلسه هیات نظارت مجلس بر نمایندگان مورد بررسی قرار گرفت.

محمدحسین میرمحمدی، عضو این هیات گفت: نظر اعضای هیات بر این بود که سخنرانی مطهری براساس وظایف نمایندگی اش بوده است.

این اظهارات میرمحمدی درباره نطق انتقادی مطهری درباره عملکرد دستگاه قضایی در حالی است که پیش از این علی لاریجانی رئیس مجلس نیز از دستگاه قضا خواست با دید بازتری به اظهارات نمایندگان نگاه کند.

در همین حال وکیل علی مطهری در گفت وگو با مهر گفت: با توجه به اعلام نظر هیات نظارت مجلس بر نمایندگان، دیگر نباید به این پرونده در دادسرا رسیدگی شود.

رآکتور آب سنگین، آب سنگین می ماند

رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به تلاش غرب برای متقاعد کردن ایران به تعطیل رآکتور آب سنگین اراک یا تبدیل آن به آب سبک گفت: رآکتور آب سنگین اراک به عنوان یک رآکتور آب سنگین، باقی خواهد ماند و فقط ممکن است امکان تغییرات فنی بر آن را بررسی کنیم.

به گزارش ایرنا، علی اکبر صالحی افزود: از آنجا که غربی ها بحث پلوتونیوم را پیش کشیده اند و این بحث مبنای جدی و فنی ندارد، می توانیم از نظر فنی کاری کنیم که بهانه را از آنها بگیریم.

قهر آمریکایی ها به دلیل اظهارات لاریجانی

هیات آمریکایی حاضر در مراسم جشن تصویب قانون اساسی جدید در تونس هنگام سخنرانی علی لاریجانی، رئیس مجلس کشورمان، جلسه را ترک کردند.

به گزارش ایسنا، لاریجانی در سخنرانی خود، رژیم صهیونیستی را غده سرطانی در منطقه خواند. در همین حال 222 نفر از نمایندگان با امضای بیانیه ای حمایت خود را از سخنان رئیس مجلس شورای اسلامی در دفاع از موضع جمهوری اسلامی ایران در برابر رژیم صهیونیستی اعلام کردند.

حمایت اردنی ها از احمدی نژاد به روایت سید علی خمینی

سید علی خمینی، نوه بنیانگذار کبیر انقلاب در گفت وگویی تفصیلی با شفقنا گفت: رهبری از ابتدا تا امروز بر اندیشه امام(ره) ایستاده اند و بعضی به اشتباه معتقدند که دوران امام تمام شده است.

او در بخش دیگری از این مصاحبه نیز گفته است: وقتی از جوانان اردنی در سال 88 پرسش کردم که نظر شما آقای احمدی نژاد است یا موسوی؟ می گفتند احمدی نژاد، چون مقابل اسرائیل ایستاده است.

بولتون: به ایرانی ها جایزه بدهید

گلایه تندروهای آمریکایی از توافق ژنو تمامی ندارد و در تازه ترین این انتقادات، جان بولتون، نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل در مقاله ای در مجله نشنال رویو بار دیگر به انتقاد از توافق هسته ای ژنو پرداخت و نوشت: ایران در توافق هسته ای ژنو سر دیپلمات های غربی کلاه گذاشته است. تهران به مراتب از دیپلمات ها، جاسوسان و رهبران سیاسی ما زرنگ تر بوده است.

به گزارش فارس، او در این مقاله اضافه کرده است: باید به ایران در زمینه این توافق موقت که با پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان حاصل شد، جایزه داد. بدتر این که جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا با خوشحالی به دنبال راه حلی جامع است و این در حالی است که ایران هرگز با اقدامی که مانع از ادامه برنامه هسته ای این کشور بشود، موافقت نمی کند.

وی این را هم گفته است که تحریم ها، آنقدر که عده ای معتقدند، به لحاظ اقتصادی و کند کردن برنامه هسته ای ایران کارآمدی ندارد و امتیازاتی که ایران در قبال توافق هسته ای ژنو داده است، اندک و براحتی قابل بازگشت است.

به گزارش جام جم، چندی پیش زنی با حضور در پایگاه دوم پلیس آگاهی تهران، از سرقت سگش و مقداری لوازم که درون خودرو قرار داشت، خبر داد.

در پی این شکایت با دستور قضایی، تحقیقات برای دستگیری سارقان آغاز شد و شاکی نیز برای یافتن سگش اطلاعیه هایی را در سطح شهر نصب و برای یابنده سگ خود، مژدگانی اعلام می کند.

چند روز بعد زنی با شاکی تماس می گیرد و ادعا می کند یک دزد سابقه دار سگ او را دزدیده و باید برای تحویل گرفتن سگ،150 هزار تومان پول پرداخت کند.

در پی این تماس مالباخته خواسته آن زن را قبول می کند و به ملاقات او در یکی از بوستان های شهر تهران می رود و به خواست زن تماس گیرنده، پول را روی نیمکت پارک می گذارد و از محل دور می شود. 10 دقیقه بعد وقتی به محل قبلی بازمی گردد متوجه می شود سگی که درون سبد است، سگ او نیست و فریب خورده است. مالباخته بار دیگر با حضور دوباره در پلیس آگاهی از زن اخاذ شکایت می کند.

ماموران با اطلاعات به دست آمده، به جستجوی زن اخاذ که احتمال می دادند با سارقان فراری همدست باشد، پرداختند. در ادامه چند روز پیش متهم فراری که بار دیگر با شاکی در محله دیگری قرار ملاقات گذاشته بود تا با دریافت پول بیشتر سگ او را پس دهد، دستگیر شد.

زن اخاذ با انتقال به پلیس آگاهی در بازجویی به اخاذی از مالباخته اعتراف کرد و گفت: چندی پیش با دو مرد قاچاقچی که لوازم درون خودرو هم سرقت می کنند، آشنا شدم و برای خرید شیشه نزدشان می رفتم. یک روز روی دیوار مشاهده کردم صاحب یک سگ اطلاعیه هایی را نصب کرده و برای یافتن سگش مژدگانی می دهد.

متهم اضافه کرد: شماره او را برداشتم و تصمیم گرفتم از صاحب سگ اخاذی کنم بنابراین روزی که برای خرید شیشه نزد آن دو سارق حرفه ای رفته بودم، متوجه شدم آنها هنگام دزدی از درون خودروها چند قلاده سگ را نیز سرقت کرده اند.

با دیدن سگ ها به یاد آگهی مژدگانی افتادم. از غفلت آن دو مرد استفاده کردم، یکی از سگ ها را دزدیدم و با دریافت پول آن را به جای سگ دزدیده شده به مالباخته تحویل داده و فرار کردم. در پی اظهارات زن متهم، برای او قرار قانونی صادر شد و دو سارق حرفه ای نیز در مخفیگاهشان دستگیر شدند و با انتقال به پلیس آگاهی به سرقت هایشان اعتراف کردند.

هنر و کار فیلمسازی نیز از این قاعده مستثنا نیست و کارگردان برای این که به معنای واقعی کلمه کارگردان شود، باید دوره های پرمشقت بسیاری را از سر بگذراند. هیچ کس یک شبه فیلمساز نمی شود و این مهم جز با مرارت و رنج ممکن و میسر نیست.

برای کارگردان شدن باید سال ها مطالعه کتبی و شفاهی کرد، مدام فیلم دید، دستیاری کرد، فیلم ساخت و درنهایت از پس این افتادن و برخاستن ها، پا به عرصه کارگردانی گذاشت و فیلمی را با همراهی گروهی خلق کرد.

حال اگر این حضور همراه با ساخت آثاری درخور و شایسته باشد و در خاطره مردم و دوستداران پیگیرتر سینما نقش ببندد، موجبات ماندگاری و محبوبیت آن فیلمساز را فراهم می کند و تاریخ سینمای یک کشور و حتی جهان به او خواهد بالید.

در ابتدای کار فیلمسازان نام و اعتبارشان را از فیلم های خوبی که می سازند کسب می کنند، اما از جایی به بعد و با زیادتر شدن آثار باکیفیت و خوب، به جایگاهی می رسند که به احترام و مراقبه نیاز دارند.

مراقبه از سوی خودشان به عنوان هنرمندی که به واسطه ساخت فیلم هایی قابل تامل و برجسته جاه و مقامی پیدا کرده و باز هم احترام از سوی خود و مخاطبانی که سال ها آثار این بزرگان را دنبال کرده اند.

در چنین شرایطی، فیلمسازانی که جایگاه تثبیت شده ای دارند، باید حواسشان باشد که اشتباه و خطای فاحش نکنند و خاطرات خوش و دلنشین فیلم های سابق خود را در نگاه تماشاگران وفادارشان حفظ کنند که البته به معنای محدودیت و معذوریت نیست و همگان نیک می دانند آدمی عاری و مصون از خطا نیست و هیچ هنرمندی، ورزشکاری یا اهل فن دیگری همیشه در اوج نمی ماند، اما انتظار هم نمی رود که حضیض بزرگان با شتابی حیرت آور رخ دهد و در هر اثر به گونه ای عمل کنند که نشانی از بزرگی و استادی در آن نباشد.

جشنواره امسال فیلم فجر متاسفانه تکمله ای است بر فرود ناراحت کننده برخی بزرگان عرصه فیلمسازی ما، اما این مساله به هیچ عنوان ما تماشاگران، منتقدان و خبرنگاران را مجاز به توهین و بی احترامی و هتک حرمت نمی کند. سوت های بلبلی و درآوردن صداهای عجیب وغریب و سردادن قهقهه های تهوع آور، زیبنده هیچ مکان فرهنگی و هنری نیست، چه رسد به سالن نمایش فیلم اهالی هنر و رسانه در کاخ جشنواره!

این نوع واکنش های افراطی و نازیبا، دردی از فیلم احتمالا بد ساخته شده دوا نمی کند و در نهایت اثری معکوس می یابد و نوعی بی احترامی و توهین محسوب می شود. وقتی خداوند ما را به داشتن نعمت قلم و اندیشه مزین و مفتخر کرده است، چرا از آن استفاده نکنیم و زبان گزنده سرکش را جایگزین آن کنیم؟ پس نشست خبری بعد از فیلم ها برای چیست؟ آنجا می توان فیلمساز بزرگی که فیلمی دور از شأن و جایگاه خودش ساخته را مورد عتاب و بازخواست فنی و نه شخصیتی قرار داد و در مرحله بعد با نقدی منصفانه و صریح بنیان فیلم ضعیف و سطحی او را برانداخت، نه این که فیلمساز شریفی که سال ها برای سینما زحمت کشیده و فیلم هایی تماشایی و ماندگار ساخته را با جریمه ای آنی و لحظه ای و دور از ادب با خنده، استهزاء، سوت زدن و... نقره داغ کرد.

هرچند این واکنش ها و اعتراضات به فیلم های بد در همه جشنواره ها و اکران های دنیا مرسوم است و تماشاگران اگر اثری را دوست نداشته باشند، بلافاصله آن را هو می کنند، اما باور کنید این حرکت ناشایست اگر در همه جای دنیا هم عرف باشد، برازنده کسوت خبرنگاران، منتقدان و اهالی فرهنگ نیست و باید حتما در اصلاح این رفتار تجدیدنظر و همه از خود شروع کنیم.

علی رستگار - گروه فرهنگ و هنر