پزشکانی که در خلوت خود با بیماران تقاضاهای غیرمنطقی دارند و از جایگاهشان سوءاستفاده می کنند و با لقب زیرمیزی بگیر شناخته می شوند گرچه تعدادشان کمتر از پزشکان شریف است، اما ضربه ای که به وجهه این حرفه می زنند آن قدر سنگین است که شغل پراحترام پزشکی را در نگاه افکار عمومی تا حد دلالی و تجارت پایین آورده است.

وضع شغل معلمی هم شبیه این است، البته با این فرق که ایرادهای معلمانی که پا را از مرزهای تعریف شده بیرون می گذارند و خلاف اخلاق معلمی رفتار می کنند تا به حال رسانه ای نشده و اگر هم شده آن قدر کم اهمیت جلوه کرده که کسی نسبت به آن حساس نشده است.

دیروز اما این پرده ها کنار رفت و معاون حقوقی و امور مجلس آموزش و پرورش اطلاعاتی را در اختیار خبرنگاران قرار داد که هم مایه خوشحالی است و هم مایه تاسف؛ مایه خوشحالی از این بابت که حالا می دانیم بین معلمان نیز آدم های متخلف وجود دارد و مایه تاسف این که با وجود همه سختگیری های اولیه برای گزینش معلمان، باز هم در ادامه راه امکان لغزش وجود دارد.

روز گذشته خبرگزاری ها به نقل از مصطفی ناصری زنجانی اعلام کردند که غیبت غیرموجه، نقض قوانین، رفتار خلاف شأن معلمی و اعتیاد در صدر تخلفات ثبت شده معلمان قرار دارد؛ چهار تخلفی که همگی در قانون رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان دولت وجود دارد و برای آن مجازات درنظر گرفته شده است.

طبق این قانون، اعمال و رفتار خلاف شئون شغلی یا اداری (از ژولیده بودن ظاهر گرفته تا رعایت نکردن حجاب و حضور در مکان های نامناسب)، اخاذی، اختلاس، تبعیض، اعمال غرض یا روابط غیراداری در اجرای قوانین، ترک خدمت در ساعات کار، تسامح در حفظ اموال و اسناد، افشای اسرار، تماس غیرمجاز با اتباع بیگانه، سوءاستفاده از مقام و موقعیت اداری، کارشکنی و شایعه پراکنی و شرکت در تحصن، اعتصاب و تظاهرات غیرقانونی، بخشی از 39 تخلف مندرج در قانون است که به گفته معاون حقوقی وزیر آموزش و پرورش چهار مورد از آن بیشترین موارد تخلف را از آن خود کرده است. (غیبت غیرموجه با 32 درصد، نقض قوانین و مقررات با 19 درصد، رفتار خلاف شئون شغلی با 15 درصد و نگهداری و استعمال مواد مخدر با پنج درصد)

این در حالی است که برای هرکدام از این تخلفات، مجازات هایی نیز در نظر گرفته شده که 11 مجازات از اخطار کتبی بدون درج در پرونده تا اخراج از اداره و انفصال دائم از مشاغل دولتی را شامل می شود.

با این حال با وجود این قوانین سختگیرانه و شفاف، همچنان بخشی از کارکنان دولت از جمله معلمان به یک یا چند تخلف از 39 تخلف مندرج در قانون دست می زنند و برخلاف عده ای که شناسایی می شوند و پرونده تخلفشان برای رسیدگی به مراجع بالاتر ارسال می شود، عده ای زیرذره بین نظارت ها نمی آیند و همچنان در حاشیه ای امن به تخلفات خود ادامه می دهند.

معتادان متجاهر در مدارس

معلم و اعتیاد دو واژه ای است که با یکدیگر جور درنمی آید، یعنی به ذهن کمتر کسی خطور می کند که معلم معتاد باشد و اعتیاد او به حد تابلو شدن برسد اما این بخشی از واقعیت های جامعه است که معاون حقوقی وزیر آموزش و پرورش نیز به آن اشاره می کند. ناصری زنجانی آمار معلمانی که یا مصرف کننده مواد مخدرند یا حامل آن را بیش از پنج درصد و شش از شش درصد می داند که بوضوح با سه تخلف بالاتر از خود یعنی غیبت غیرموجه، نقض قوانین و مقررات و رفتارهای خلاف شأن معلمی فاصله زیادی دارد.

با این حال کوچک بودن این عدد مایه خوشحالی نیست چون برخی عددها مثل اعداد مربوط به اعتیاد آن هم اعتیاد معلمان، هر عددی به جز صفر برایش بزرگ است.

این در شرایطی است که معاون وزیر، آمار پنج درصدی اعتیاد را با توجه به شکایت های رسیده و موارد کشف شده مطرح می کند وگرنه این عدد ممکن است بزرگ تر از پنج باشد.

گفته های یکی از معلمان دهگلان سنندج که سال ها مدیر چند مدرسه بوده است و از دیده هایش با جام جم حرف می زند، از وقوع تخلفی آشکار در برخی از مدارس این منطقه حکایت دارد. به گفته او برخی معلمان این مدارس معتاد بودنشان تابلوست به طوری که در کلاس درس چرت می زنند، برخی نیز دانش آموزان را برای خرید سیگار به خیابان می فرستند و در زنگ های تفریح، معلم در حال دود کردن سیگار در حیاط دیده می شود.

اینها یعنی دو تخلف آشکار که در متن قانون رسیدگی به تخلفات کارکنان دولت بصراحت به آن اشاره شده و همه کارمندان از جمله معلمان را از نگهداری، حمل، توزیع، خرید و فروش، استعمال و اعتیاد به مواد مخدر منع کرده و استعمال دخانیات در محیط اداره و اماکن عمومی را برایشان قدغن کرده است.

این معلم دهگلانی می گوید تاکنون چند بار نسبت به حضور این معلمان در مدرسه به مقامات بالاتر گزارش داده و حتی از خانواده آنها خواسته فکری به حال آنها بکنند که در هر دو تلاش چیزی عاید او نشده است. برای همین است که می توان حدس زد جمعیت معلمان معتاد یا آنهایی که به نوعی با مواد مخدر در ارتباطند بیش از آنی است که در آمارها بیان می شود.

آموزش و پرورش پیگیر وضع معلمان زندانی

اولین بار در دولت جدید، شخص وزیر آموزش و پرورش، قبح به میان کشیدن موضوع معلمان زندانی را شکست، آن روز که قول داد وضع همه این معلمان را پیگیری کند و آنها را از بلاتکلیفی درآورد. حالا معاون حقوقی او نیز این حرف ها را تکرار می کند و می گوید، برای رسیدگی به پرونده همه معلمان از تشکل های سیاسی کمک گرفته اند و در نهایت مشخص شده که فقط 25 نفر از معلمان به واسطه حوادث مربوط به انتخابات ریاست جمهوری دهه 80 مساله دار هستند.

به گفته ناصری، پرونده برخی معلمان نیز مربوط به پنج سال اول انقلاب است که چون با ساواک در ارتباط بوده اند، مشمول طرح پاکسازی آموزش و پرورش شده و اخراج شده اند. او البته هیچ قولی به هیچ معلمی نداد، اما توضیح داد که حدود 40 روز قبل، آموزش و پرورش پرونده های سیاسی معلمان را در دستور کار قرار داده و با این که نتیجه نهایی هیچ کدام از آنها مشخص نیست، اما می کوشد همه آنها را با جدیت پیگیری کند.

مریم خباز - گروه جامعه