هنر و کار فیلمسازی نیز از این قاعده مستثنا نیست و کارگردان برای این که به معنای واقعی کلمه کارگردان شود، باید دوره های پرمشقت بسیاری را از سر بگذراند. هیچ کس یک شبه فیلمساز نمی شود و این مهم جز با مرارت و رنج ممکن و میسر نیست.

برای کارگردان شدن باید سال ها مطالعه کتبی و شفاهی کرد، مدام فیلم دید، دستیاری کرد، فیلم ساخت و درنهایت از پس این افتادن و برخاستن ها، پا به عرصه کارگردانی گذاشت و فیلمی را با همراهی گروهی خلق کرد.

حال اگر این حضور همراه با ساخت آثاری درخور و شایسته باشد و در خاطره مردم و دوستداران پیگیرتر سینما نقش ببندد، موجبات ماندگاری و محبوبیت آن فیلمساز را فراهم می کند و تاریخ سینمای یک کشور و حتی جهان به او خواهد بالید.

در ابتدای کار فیلمسازان نام و اعتبارشان را از فیلم های خوبی که می سازند کسب می کنند، اما از جایی به بعد و با زیادتر شدن آثار باکیفیت و خوب، به جایگاهی می رسند که به احترام و مراقبه نیاز دارند.

مراقبه از سوی خودشان به عنوان هنرمندی که به واسطه ساخت فیلم هایی قابل تامل و برجسته جاه و مقامی پیدا کرده و باز هم احترام از سوی خود و مخاطبانی که سال ها آثار این بزرگان را دنبال کرده اند.

در چنین شرایطی، فیلمسازانی که جایگاه تثبیت شده ای دارند، باید حواسشان باشد که اشتباه و خطای فاحش نکنند و خاطرات خوش و دلنشین فیلم های سابق خود را در نگاه تماشاگران وفادارشان حفظ کنند که البته به معنای محدودیت و معذوریت نیست و همگان نیک می دانند آدمی عاری و مصون از خطا نیست و هیچ هنرمندی، ورزشکاری یا اهل فن دیگری همیشه در اوج نمی ماند، اما انتظار هم نمی رود که حضیض بزرگان با شتابی حیرت آور رخ دهد و در هر اثر به گونه ای عمل کنند که نشانی از بزرگی و استادی در آن نباشد.

جشنواره امسال فیلم فجر متاسفانه تکمله ای است بر فرود ناراحت کننده برخی بزرگان عرصه فیلمسازی ما، اما این مساله به هیچ عنوان ما تماشاگران، منتقدان و خبرنگاران را مجاز به توهین و بی احترامی و هتک حرمت نمی کند. سوت های بلبلی و درآوردن صداهای عجیب وغریب و سردادن قهقهه های تهوع آور، زیبنده هیچ مکان فرهنگی و هنری نیست، چه رسد به سالن نمایش فیلم اهالی هنر و رسانه در کاخ جشنواره!

این نوع واکنش های افراطی و نازیبا، دردی از فیلم احتمالا بد ساخته شده دوا نمی کند و در نهایت اثری معکوس می یابد و نوعی بی احترامی و توهین محسوب می شود. وقتی خداوند ما را به داشتن نعمت قلم و اندیشه مزین و مفتخر کرده است، چرا از آن استفاده نکنیم و زبان گزنده سرکش را جایگزین آن کنیم؟ پس نشست خبری بعد از فیلم ها برای چیست؟ آنجا می توان فیلمساز بزرگی که فیلمی دور از شأن و جایگاه خودش ساخته را مورد عتاب و بازخواست فنی و نه شخصیتی قرار داد و در مرحله بعد با نقدی منصفانه و صریح بنیان فیلم ضعیف و سطحی او را برانداخت، نه این که فیلمساز شریفی که سال ها برای سینما زحمت کشیده و فیلم هایی تماشایی و ماندگار ساخته را با جریمه ای آنی و لحظه ای و دور از ادب با خنده، استهزاء، سوت زدن و... نقره داغ کرد.

هرچند این واکنش ها و اعتراضات به فیلم های بد در همه جشنواره ها و اکران های دنیا مرسوم است و تماشاگران اگر اثری را دوست نداشته باشند، بلافاصله آن را هو می کنند، اما باور کنید این حرکت ناشایست اگر در همه جای دنیا هم عرف باشد، برازنده کسوت خبرنگاران، منتقدان و اهالی فرهنگ نیست و باید حتما در اصلاح این رفتار تجدیدنظر و همه از خود شروع کنیم.

علی رستگار - گروه فرهنگ و هنر