در مطلب پیش رو کنکاشی در باره صحت یا سقم خبر نحوه اعدام شوهر عمه رهبر کره شمالی ارائه شده است که تصور می شود برای تحلیل کلیه خبرهای مهم روز دنیا می تواند مفید باشد .

روز پنج شنبه سیزدهم دی ماه 1392 یک خبر بر روی خروجی های خبرگزاری های جهان قرار گرفت که در کمتر از دو ساعت بازتاب وسیعی در بیش از 120 منبع خبری بین المللی و منطقه ای داشت.
خلاصه این خبر به شرح ذیل بود:

1- شبکه امریکایی "ان بی سی" به نقل از "ون وی پو" روزنامه چاپ هونگ کنگ مدعی شد :
"جانگ سونگ تائک" شوهرعمه "کیم جونگ اون" رهبر کره شمالی ، که تا همین چند ماه قبل فرد شماره دو این کشور، محسوب می شد ؛ توسط نیروهای دولتی عریان شده و سپس به همراه پنج تن از معاونانش در قفسی که 120 سگ گرسنه در آن نگهداری می شد، انداخته شده است.

2- این روزنامه نزدیک به حزب حاکم کمونیست چین فاش کرد که "کیم جونگ اون" رهبر کره شمالی شوهر عمه خود و پنج نفر از همدستانش را طعمه تعداد زیادی سگ گرسنه کرده است.

3- خورده شدن جانگ سونگ تائک و همدستانش توسط سگ های گرسنه یک ساعت به طول انجامید. سگهای وحشی به مدت پنج روز گرسنه نگه داشته شده بودند تا عملیات اعدام به خوبی انجام شود. بنا به نوشته این روزنامه چینی پس از یک ساعت جانگ و همدستانش کاملا خورده شده بودند.

4- کیم جونگ اون حکم اعدام وی را به علت تلاش برای براندازی دولت در دسامبر 2013 صادر کرد.

5- هنوز هیچ یک از مقامات دولتی کره شمالی در خصوص نحوه کشته شدن تائک اظهارنظر نکرده اند.

6- همچنین این روزنامه گزارش داد که کیم جونگ اون و برادرش کیم جونگ چول به همراه برخی از سران حزب حاکم نحوه اعدام مرد شماره دو کره شمالی را نظاره می کردند.

7- حدود 300 تن از مقامات کره شمالی نیز این اعدام منحصر به فرد را از نزدیک مشاهده کردند. »
اما فردای آن روز گزارش روزنامه واشنگتن پست چاپ آمریکا سوم ژانویه 2014 در مورد این خبر خواندنی است :
« شنیدن نام کیم جونگ اون این روزها خیلیها راهراسان می کند؛ رهبر تندروی کره شمالی در یکی از آخرین تصمیم هایش دستور داده بود تا جانگ سونگ تائک، شوهر عمه اش را اعدام کنند. اما خبر هولناک تر مربوط به شیوه اعدام شوهر عمه بود که گفته می شود او را لخت جلوی 120 سگ گرسنه انداخته اند.خبری که خیلی زود دررسانه های مختلف دنیا بازتاب پیدا کرد و تیتربسیاری از خبرگزاری ها شد. بعد از شنیدن این خبر بود که خیلی ها عنوان « ترسناک ترین فرد روی زمین » را برای کیم جونگ اون در نظر گرفتند. نکته عجیب تر اینکه خبر این نوع اعدام در 120 شبکه تلویزیونی در سراسر دنیا هم منتشر شد ویکی از سیاه ترین روزهای تاریخ را برای کره شمالی رقم زد. با این حال تنها مشکل اینجاست که این خبر صحت ندارد. چرا؟ »
روزنامه واشنگتن پست در ادامه پنج دلیل اصلی را برای صحت نداشتن این خبر ذکر کرده است که در اینجا با توضیحات خبر به ده عنوان به شرح ذیل بسط یافته است

1- انتشار این خبربصورت فراگیر در روز پنج شنبه دوم ژانویه درجهان صورت گرفت در حالی که اصل ماجرا در روز 12 دسامبر 2103 منتشر شده است . یعنی یک ماه از انتشار آن می گذرد و هرگز مورد تأیید واقع نشده است. جالب است هیچ منبعی هم برای این خبر در این روزنامه ذکر نشده است. اما رسانه های غربی روزپنج شنبه دوم ژانویه بصورت وسیع آن را منتشر می کنند .

2- منبع این خبرساختگی ، روزنامه هنگ کنگی "ون وی پو" است که در بین رسانه ها معروف به رعایت نکردن اصل صحت خبراست. رسانه های هنگ کنگی، به استثنای دو آژانس خبری، به انتشار خبرهای مبتنی بر احساس که معمولاً هم درست نیستند، شهرت دارند. روزنامه "ون وی پو" حتی طبق استانداردهای خود هنگ کنگ هم رسانه ای کاملاً غیرموثق قلمداد می شود. این روزنامه در یک تحقیق جدید در بین 21 روزنامه هنگ کنگی، از لحاظ قابلیت اعتبار، رده نوزدهم را به خود اختصاص داده است.

3- مورد دیگری که در این میان تردید جدی در باره صحت این خبر ایجاد می کند این است که هیچ خبرگزاریی در چین که ارتباط مستقیمی با اهالی کره شمالی دارند، این خبر را منتشر نکرده است. این موضوع را درنظر بگیرید که هیچ یک از دیگر رسانه های چینی زبان، بعد از گذشت یک ماه از اعدام شوهرعمه رهبر کره شمالی به آن نپرداخته اند.

4- برخی به این دلیل این داستان را معتبر می دانند که این روزنامه هنگ کنگی نزدیک به دولت چین قلمداد می شود. اگر قرار بود کسی از آنچه در پیونگ یانگ می گذرد با خبر باشد، دولت چین است. با این حال، این روزنامه به هیچ عنوان مانند خبرگزاری شینهوا یا روزنامه چاینا دیلی به منابع قدرت در چین نزدیک نیست. درحالی که سایر رسانه های چینی ماجرا را اینطور بازتاب داده اند که شوهر عمه رهبر کره شمالی با مسلسل یا تفنگ های ضد هوایی اعدام شده است. چین اخیراً آشکارا از اقدامات کره شمالی انتقاد کرده است، اما اینکه روزنامه ون وی پو در روایت "خورده شدن توسط سگ های گرسنه" تنها بوده، تردیدهای جدی برای مخاطبان ایجاد می کند.

5- هیچ رسانه ای در کره جنوبی هم که تمام اتفاقات همسایه شمالی اش را به دقت زیر نظر دارد و برای بد جلوه دادن رژیم کره شمالی از کوچکترین خبر ها هم نمی گذرد به این مورد اشاره نکرده اند و چنین خبری را جدی نگرفته اند.

6- این واقعیت که رسانه های غربی داستانی را قبول کرده اند که اگر مربوط به هر کشور دیگری بود آن را رد می کردند چیزهای زیادی درباره نحوه پوشش خبری اخبار کره شمالی و اینکه چطور درباره این کشور سوء برداشت می شود، به مخاطبان کنجکاو منتقل می کند .

7- روایت دقیق تراز سوی منابع موثق تر و متعددی درباره نحوه اعدام شوهر عمه قدرتمند رهبر کره شمالی وجود دارد. رسانه های خبری معتبرتر که به منابع معتبرتری دسترسی داشته اند و به کره شمالی هم نزدیک ترهستند،همواره گفته اند که وی تیرباران شده است. این روش، با آنچه تا کنون درکره شمالی روالاعدام بوده است ، همخوانی بیشتری دارد.

8- پیش تر خبرهایی مبنی بر اینکه کیم همسر سابقش را به خاطر یک فیلم پورنو اعدام کرده است هم به بیرون مخابره شده بود که این خبر هم صحت نداشت.

9- کره شمالی به علت قطع ارتباط با سایر کشورهای دنیا در انزوا قرار گرفته و تصمیم های عجیب و غریبی هم که کیم این اواخر گرفته به شایعاتی مبنی بر قساوت این رهبر افزوده است.

10- خبرهای منفی در باره کشورهای دیکتاتور زده هرچند هم دروغ باشند به خوبی مورد استقبال افکار عمومی قرار می گیرند. ازجمله خبرنگار روزنامه واشنگتن پست در پی رد این شایعه بازتاب چنین وقایعی را این طور توضیح داد:

« یکی از دوستانم که سال ها است خبرهای کره شمالی را پوشش می دهد برایم ماجرایی تعریف کرد که خیلی سرگرم کننده است. او به من گفت به عنوان خبرنگار آمریکایی هرچیزی که بخواهیم در مورد کره شمالی بنویسیم را بقیه به راحتی باور می کنند. »

شاید بشود دهها دلیل دیگر نیز در باره صحت نداشتن این خبر ارائه کرد :
ازجمله آنکه اصولا می شود 120 سگ را به مدت پنج روز گرسنه تحت کنترل نگه داشت بدون آنکه همدیگر را بخورند؟

گردهم آوری 300 تن از رهبران کره شمالی که نزدیک تعداد اعضای کمیته مرکزی حزب کار این کشور هستند برای نگاه کردن به خورده شدن شش نفر از همکاران سابق خود چقدر به وفاداری آنها به رهبر 28 ساله کره شمالی کمک می کند ؟

اما بجای ادامه دادن این فهرست بی نتیجه باید دید که چگونه ی در غرب برای خراب کردن چهره رهبریک کشور یک خبر ساخته می شود و چقدر براحتی در همان غرب این خبر را نقد و رد می کنند!!

به باورمن کسانی می توانند ازاین نوع آفت های خبری خود را ایمن سازند که به ده نکته ذیل توجه کنند :

1- در باره صحت یا نادرستی یک خبر زود قضاوت نکنند
2- با روش تحلیل خبر آشنا باشند
3- به منابع گوناگون خبر دسترسی داشته باشند تا ببینید آیا این خبر را چند منبع خبری منتشر کرده و یا همه خبر را از یک منبع نقل کرده اند.
4- منبع و منشاء انتشار خبر و منافع آنها را از انتشار این خبر بخوبی مورد توجه قرار گیرد .
5- منافع کسانی را که این خبر را منتشر کردند بویژه اولین منتشرکنندگان را خوب بشناسند و در قضاوت خود در نظر بگیرند .
6- اطلاعات خوب و مستندی در باره مکان وقوع خبر و زمان آن داشته باشند.
7- از گذشته موضوع خبر به اندازه کافی مطلع باشند
8-عوامل ایجاد کننده و عناصر تشکیل دهنده خبر را خوب از یکدیگر تفکیک و تجزیه کنند.
9- دارای هوش و نکته سنجی تحلیلی باشند
10- به قوانین علت و معلول و احتمالات و استدلال صحیح احاطه کافی و لازم داشته باشند.(خبر آنلاین)